Kinh doanh mạng

Tiêu đề: Kinh doanh mạng Tue Feb 22, 2011 10:39 am

KINH DOANH MẠNG
Cần có cái nhìn toàn diện

Dự luận hiện nay đặc biệt quan tâm đến hình thức kinh doanh mạng nhưng nói nhiều đến mặt tiêu cực của nó. Quả thực, kết quả điều tra của báo giới, của cơ quan CA thì toàn cảnh bức tranh về phương thức kinh doanh này có một màu không sáng lắm. Du nhập vào Việt nam cách đây khoảng 3 năm, nhưng dư luận biết đến Vision, Vic, Thế Giới Mới, Anh Hoàng là những công ty kinh doanh mạng nhưng đều bị phanh phui là lừa đảo người tiêu dùng, người phân phối sản phẩm. Tuy nhiên, các nhà kinh tế, các chuyên gia marketing lại khẳng định tính ưu việt của nó cả trên lý thuyết lẫn thực tiễn quốc tế. Đi sâu tìm hiểu. nhìn toàn diện về hình thức kinh doanh mới này trong tình hình hiện nay, mới thấy kinh doanh mạng không chỉ đơn thuần là tiêu cực.

Một thực tế đáng kinh hoàng
Đường dây nóng Báo CAND liên tiếp nhận được đơn thư phản ánh của độc giả liên quan đến các Công ty kinh doanh mạng. Nạn nhân là các cá nhân, những người tham gia hoạt động trong các Cty này với hình thức là người tiêu dùng hoặc đại lý. Có những trường hợp Cty đang tồn tại và hoạt động nhưng cũng không ít các trường hợp Cty đã “cao chạy xa bay”, “cuỗm” một số tiền không ít và để hàng trăm nạn nhân không biết cầu cứu ai. Tiếp xúc với các nạn nhân này, chúng tôi đều nhận thấy ở họ sự cả tin đến ngờ nghệch. Còn đối với những ông, bà chủ thì cho rằng, các nạn nhân đã cố tình hiểu sai tôn chỉ, mục đích cũng như quy chế hoạt động của Cty đã ban ra và phổ biến công khai trước tất cả mọi người.

Thực tế, trên thế giới, kinh doanh mạng là một hình thức kinh doanh khá phổ biến, nhưng ở Việt Nam nó hoàn toàn mới. Mới đối với người tiêu dùng và với cả các nhà kinh doanh…Lợi dụng đặc điểm này, nhiều kẻ đã thừa cơ “hốt bạc” và cũng không ít người “tiền mất tật mang”. Trong thời kỳ tập tễnh du nhập vào Việt Nam, kinh doanh mạng đã bị những “tai tiếng” nhất định. Tuy nhiên, chúng ta cần có một cái nhìn công bằng về vấn đề này. Kinh doanh mạng là hình thức phân phối hàng hóa đến người tiêu dùng qua chính người tiêu dùng. Từ người tiêu dùng thứ nhất, hàng hóa được chuyển đến người tiếp theo và cứ thế….Tuy nhiên, việc mở rộng mạng lưới người tiêu dùng được các nhà sản xuất “tận dụng” họ, nhưng không có nghĩa là lợi dụng. Người tiêu dùng có thể trở thành đại lý và được hưởng phần trăm khi họ góp công sức quảng bá và tiêu thụ hàng hóa. Theo kiểu truyền thống, hàng hóa đến tay người tiêu dùng thông qua các cấp đại lý. Giá bán tại đơn vị sản xuất đến từng cấp đại lý và đến tay người tiêu dùng có sự chênh lệch nhất định. Còn ở phương thức kinh doanh theo mạng thì giá cả hàng hóa từ người sản xuất đến người tiêu dùng không có sự thay đổi. Vậy chi phí cho phân phối, lưu thông, quảng cáo dựa vào nguồn nào? Thí dụ: Ông A1 mua 2 triệu đồng tiền hàng, nếu giới thiệu cho Ông A 2 mua hàng thì Ông A1 được nhà sản xuất thưởng 20% số tiền hàng. Ông A2 giới thiệu cho Ông A3 mua hàng thì cả Ông A1 và A2 đều được thưởng theo tỷ lệ %. Cứ như thế, số người mua hàng tăng lên theo cấp số nhân. Bằng hình thức này, các Cty kinh doanh mạng nếu đứng đắn thì phát triển. Còn nếu không tuân thủ theo hợp đồng, theo quy chế định ra thì phá sản. Trước hết đứng về phía các nạn nhân, họ đã bị món lợi lớn quá dễ dàng làm lóa mắt. Nhiều người đã bỏ ra một số tiền lớn để mua các sản phẩm về cất trong kho và chờ đến kỳ đến công ty lĩnh tiền “sử dụng sản phẩm”. Còn phía các công ty sau khi lấy những “miếng mồi ngon” câu nhử được nhiều người và đã ních chặt hầu bao thì tìm đường tháo chạy. Sự việc ở Cty TNHH Anh Hoàng số 186-188 Bà Triệu, Hà Nội mà báo CAND đã đăng tải là một điển hình. Trong vụ việc này, nhiều nạn nhân đã mất số tiền rất lớn, không chỉ họ mà nhiều người thân trong gia tộc cũng bị lôi kéo vào vì họ nghĩ “miếng ngon không nên ăn một mình”, nào ngờ…Hiện nay, sự vụ ở Cty Anh Hoàng đang được cơ quan CA tiếp tục điều tra làm rõ.

Một thực tế đáng ghi nhận
Giữa lúc tình hình kinh doanh mạng đang trong cơn “hồng thủy” như vậy thì chúng tôi lại nhận được thông tin về hình thức này nhưng theo chiều hướng tích cực. Sau khi tìm hiểu, chúng tôi ngẫm thấy câu chuyện của người xưa về việc sử dụng con dao quả không sai. Người tốt thì sử dụng nó làm công cụ tiện ích còn kẻ xấu thì biến nó thành hung khí. Trò chuyện với Ông Trương Gia Khánh, Trưởng Văn phòng đại diện tập đoàn Tianshi (Trung quốc) tại Việt Nam, chúng tôi được biết sản phẩm của tập đoàn này đưa đến tay người tiêu dùng cũng bằng hình thức kinh doanh mạng và việc làm này rất hiệu quả. Để đạt được kết quả như hiện nay, tập đoàn quốc tế Tianshi đã phải đi “đường vòng” suốt 2 năm liền. Đây là thời kỳ trước khi gặp Cty Thương mại và Du lịch TTC (thuộc Tổng Công ty Phát triển Công nghệ và Du lịch) một doanh nghiệp Nhà nước. Với chức năng là VPDD, tập đoàn Tianshi chỉ có chức năng giới thiệu sản phẩm, giao dịch. Việc hợp tác với Cty TTC, Cty này đứng ra làm đại diện tiêu thụ sản phẩm của tập đoàn là đúng với quy định của pháp luật Việt Nam. Cty TTC trực tiếp nhập khẩu các sản phẩm của Tập đoàn Tianshi từ Trung quốc về nước và hoàn toàn chịu trách nhiệm về thủ tục thuế, hải quan đối với quy định nhập khẩu hàng hóa. Trao đổi với Ông Đỗ Công Trị, Phó Giám đốc Công ty TTC chúng tôi được biết thêm: tháng 1/2002, cty TTC chính thức thực hiện hợp đồng làm tổng đại lý độc quyền các tỉnh phía Bắc cho tập đoàn Tianshi. Chức năng của đại lý là phân phối sản phẩm cho nhà sản xuất theo phương thức mạng vào gia đình được điều chỉnh. Cách thức đưa hàng đến người tiêu dùng và bán hàng tại đại lý cà cách phân phối sản phẩm công dụng, giá cả; những người này sử dụng sản phẩm cho bản thân, cảm nhận tác dụng của nó và quảng bá đến người xung quanh. Tùy theo nhu cầu của từng người, nếu sau khi dùng sản phẩm, người tiêu dùng có thể tham gia kinh doanh với phương thức nối dài mạng lưới tiêu thụ. Công ty TTC áp dụng tỷ lệ thưởng như sau: Nếu N1 (tạm gọi người mua là N) mua 200 USD sản phẩm với giới thiệu được N2 mua hàng thì N1 được công ty thưởng 20% số tiền N2 mua hàng. Cứ thế lũy kế lên N3, N4 thì N1 sẽ được hưởng một số tiền nhất định. Nếu cộng toàn bộ các lũy kế lại được 1000USD, N1 sẽ được hưởng 24% tổng số tiền mua hàng, khi lũy kế lên 4000USD, N1 sẽ được hưởng 28%. Có lẽ với cách thức kinh doanh này, quyền lợi và trách nhiệm của người tham gia khá lớn nên không có hiện tượng chộp giật của người tham gia. Nếu không có khả năng hoạt động tiếp, người tham gia có thể ngưng mà không ảnh hưởng gì.
Trước thực tế, hàng loạt các cty kinh doanh mạng đang bị đổ bể, liệu việc phân phối 14 sản phẩm thực phâm bổ dưỡng đã được Bộ Y tế cấp giấy phép lưu hành của Tập đoàn Thiên sư có ảnh hưởng lớn đến Cty TTC không? Ông Trị cho rằng có ảnh hưởng nhưng không lớn. Sản phâm tiêu thụ của công ty vẫn ổn định. Đây cũng là điều đáng mừng bởi thời điểm hiện nay giữ được như vậy là Cty phải rất có uy tín. Còn Ông Truơng Gia Khánh thì cho rằng: Các cty kinh doanh mạng đổ bể là do một số cty tư nhân không có ý thức kinh doanh thực sự nên khó có thể tồn tại và phát triển được. Việc Tập đoàn Thiên sư hợp tác với một DN Nhà nước đã hứa hẹn sự an toàn tuyệt đối. Ông Khánh còn mong muốn khi được nhiều người tiêu dùng Việt Nam chấp nhận Tập đoàn Thiên sư có thể xây dựng nhà máy tại Việt Nam. Đến lúc đó giá sản phẩm sẽ giảm, mọi người đều được dùng sản phẩm có lợi cho sức khỏe được khai thác chính trong môi trường thiên nhiên.
Cũng là hình thức kinh doanh mạng, nhưng những gì mà chúng tôi thấy rất khác nhau. Hy vọng trong thời gian tới, phương thức này sẽ phát huy tính ưu việt của nó và đồng thời người tiêu dùng cũng biết đặt niềm tin đúng chỗ. Việc làm này đòi hỏi sự quan tâm của các cơ quan hữu quan, cơ quan bảo vệ pháp luật.

Mai Hà – trích Báo CAND năm 2001